شاید شما هم «ساداکو» را بشناسید. دخترک ژاپنی که عاشق دویدن بود و می‌خواست قهرمان دوومیدانی شود، اما به دلیل قرار گرفتن در معرض تشعشعات بمب اتمی هیروشیما به سرطان خون مبتلا شد.
او برای مبارزه با بیماری‌اش، راه افسانه «هزار درنای کاغذی» را پی گرفت تا با ساختن 1000 درنا بتواند به آرزویش برسد، اما تنها 644 درنا ساخته بود که از دنیا رفت.
دوستان ساداکو، درناهای کاغذی را به هزار عدد رساندند و آنها را با ساداکو به خاک سپردند و بعد نامه‌های او را در کتابی چاپ کردند و ساداکو به عنوان نمادی برای صلح بدل شد. از او چند تندیس ساخته شد و هنوز هم بسیاری به یاد و برای برآورده شدن آرزوهاشان درناهای کاغذی می‌سازند.
مجسمه یادبود ساداکو و هزار درنای کاغذی
ساعت 8:15 صبح روز 6 آگوست 1945 میلادی بود که بمب اتمی «پسر کوچک» روی هیروشیما افتاد و دو سوم ساختمان‌های این شهر را نابود کرد و هزاران تن را به کام مرگ کشاند. احتمالا هر کدام از آدم‌هایی که آن روز کشته شدند یا آن‌هایی که در معرض تششع قرار گرفتند و سوختند، داستانی برای شنیدن داشتند؛ داستان‌هایی که ساداکو نماینده ناگفته‌های آن‌هاست.
سه روز بعد از بمباران هیروشیما، یعنی در 9 آگوست 1945، شهر ناکازاکی نیز مورد اصابت بمب اتمی «مرد چاق» قرار گرفت. با اینکه توان بمب دوم بیشتر بود، آسیب ناکازاکی به دلیل حالت دره مانندش کمتر شد، اما هیروشیما چون شهری مسطح بود، تقریبا به طور کامل نابود شد. در ناکازاکی نیمی از شهر آسیب کمتری دید.
درباره اینکه چطور شد آمریکا تصمیم به حمله اتمی علیه ژاپن گرفت و اولین و تنها بمباران اتمی تاریخ را به نام خودش ثبت کرد، گمانه‌زنی زیاد است. برخی می‌گویند آمریکایی‌ها هزینه زیادی برای آزمایش‌های اتمی خود صرف کرده بودند و باید جایی آن را به بوته آزمایش می‌گذاشتند. برخی هم کشته‌شدگان بمباران اتمی ژاپن را در مقایسه با تعداد کشته‌شدگان جنگ جهانی دوم ناچیز می‌شمارند و معتقدند بمباران اتمی این دو شهر تنها راه متقاعد کردن ژاپن به پایان جنگ بود. بمباران اتمی هیروشیما و ناکازاکی 220 هزار نفر کشته داشت. از این تعداد، بیش از 100 هزار نفر بلافاصله کشته شدند و بقیه تا پایان سال 1945 بر اثر تشعشعات اتمی جان باختند.
بر اساس آماری که موزه صلح هیروشیما در اختیار ایسنا قرار داده است، بر اثر این بمباران اتمی، در هیروشیما بین 340 هزار تا 350 هزار نفر در معرض بمباران قرار گرفتند که 140 هزار نفر از آنها درگذشتند. همچنین در ناکازاکی 270 هزار نفر در معرض بمباران قرار گرفتند که تا 31 آگوست 1945، هفتاد هزار نفر از آنها جان باختند.
بر اساس اطلاعات موزه صلح هیروشیما، تا 31 مارچ سال جاری میلادی، 58 هزار نفر از کسانی که بمباران را در هیروشیما تجربه کرده‌اند یعنی 32.1 درصد از کل کسانی که در جریان بمباران بوده‌اند، هنوز در قید حیات هستند. همچنین در ناکازاکی 34 هزار نفر از کسانی که در سال 1945 در جریان بمباران بوده‌اند هنوز زنده‌اند که 18.6 درصد از کل این افراد را تشکیل می‌دهد.
متوسط سن نجات‌یافتگان از بمباران که هنوز در قید حیات هستند، در هیروشیما بین 79.58 سال (یعنی کمی بیش از 79 و نیم سال) و در ناکازاکی 80.13 سال (یعنی کمی بیش از 80 سال) است. این نجات‌یافتگان در این سال‌ها همواره تحت آزمایش و درمان بوده‌اند، حمایت‌های مالی و در صورت لزوم، در خانه پرستاری شده‌اند و نسل دوم بازماندگان هم مورد آزمایشات پزشکی قرار گرفته‌اند.
* * *
«موزه صلح هیروشیما» به یاد ساداکو ساخته شده است؛ موزه‌ای که علاوه بر روایت داستان ساداکو، به جمع‌آوری اشیاء، اسناد و تصاویر بمب‌های اتمی می‌پردازد. در زیر، بخشی از تصاویر و اطلاعات آرشیو بزرگ این موزه صلح می‌آید که در پی مکاتبه و ارتباط با مسئولان این موزه، به صورت اختصاصی در اختیار «ایسنا» قرار گرفته است.
عکس از Gonichi Kimura
فاصله تا مرکز انفجار: 4160 متر
«سرباز با دانه‌های مرگ»؛ عکس در بیمارستان ارتش در 3 سپتامبر 1945 هیروشیما گرفته شده است. سرباز 21 ساله در خانه‌ای چوبی با فاصله‌ای زیاد از محل اصابت بمب، در معرض تشعشعات قرار گرفته است. او اول موهایش را از دست داد، بعد دانه‌های ارغوانی روی پوستش ظاهر شد و سپس تب کرد. کمی بعد از انفجار، در اوایل سپتامبر، او دیگر نمی‌توانست چیزی بخورد، چراکه گلویش دردناک شده بود و لثه‌هایش خونریزی داشت. کم‌کم دانه‌های ارغوانی همه صورت و تنش را پوشاند و هوشیاری‌اش را از دست داد و در ساعت 9:30 صبح روز 3 سپتامبر درگذشت.
عکس از ارتش آمریکا
فاصله تا مرکز انفجار: 260 متر
تالار استانی هیروشیما که تخریب شده است. اینجا اکنون در نزدیکی یادمان موزه صلح قرار دارد.
عکس از ONUKA Masami
فاصله تا مرکز انفجار: 9000 متر
«مرد با سوختگی در سرتاسر بدنش»؛ عکس از مرکز قرنطینه ارتش در جزیره نینوشیما گرفته شده است. هزاران نفر از بازماندگان انفجار برای درمان به این قرنطینه آورده شدند که اکثر آنها مُردند. مرد تمام بدنش جز قسمتی که بانداژ نشده سوخته که این امر در اثر جریان مستقیم گرما بوده است. عکس در 7 آگوست 1945 گرفته شده است. افرادی همچون او، با این درجه از سوختگی، بلافاصله بعد از انفجار یا چند روز بعد از آن کشته شدند.
